Złożenie pozwu zawsze wymaga dla swej ważności dokładnego określenia podmiotu, wobec którego dochodzi się określonego roszczenia. Czasami w postępowaniu sądowym może dojść do tzw. przypozwania – kiedy jednak jest ono możliwe i na jakich dokładnie warunkach?
Podstawa prawna przypozwania
Zgodnie z treścią art. 84 Kodeksu postępowania cywilnego, strona, której w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia przysługiwałoby roszczenie względem osoby trzeciej albo przeciwko której osoba trzecia mogłaby wystąpić z roszczeniem, może zawiadomić taką osobę o toczącym się procesie i wezwać ją do wzięcia w nim udziału.
W tym celu strona wnosi do sądu pismo procesowe wskazujące przyczynę wezwania i stan sprawy. Pismo to doręcza się niezwłocznie osobie trzeciej, która może zgłosić swe przystąpienie do strony jako interwenient uboczny.
Przypozwanie jest zatem zawiadomieniem kierowanym wobec osoby trzeciej, która do tej pory nie uczestniczyła w toczącym się postępowaniu sądowym.
Jaki jest cel przypozwania?
Jak zaznaczył Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 13 kwietnia 2018 r. (sygn. akt I ACa 1032/17), przypozwanie o którym mowa w art. 84 § 2 KPC służy do doprowadzenia z inicjatywy strony do wejścia osoby trzeciej do procesu w charakterze interwenienta ubocznego, której w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnięcia przysługiwałoby roszczenie względem osoby trzeciej, przy czym samo przypozwanie nie oznacza automatycznie wejścia tej osoby do procesu.
Jak stanowi art. 85 KPC, skutki związane z interwencją uboczną określone wart. 82 KPC (niedopuszczalność podniesienia przez interwenienta ubocznego zarzutu w zakresie postępowania) powstają w stosunku do wezwanego, który nie zgłosił przystąpienia, z chwilą, w której przystąpienie było możliwe.
Przypozwanie osoby, wobec której stronie w razie niekorzystnego dla niej wyniku procesu przysługiwałoby roszczenie, ma więc ten skutek, że przypozwany nie może podnieść w stosunku do tej strony zarzutu w późniejszym procesie, że sprawa została rozstrzygnięta błędnie albo że proces był prowadzony wadliwie.
Prawo procesowe może, jak w tym wypadku, ograniczać uprawnienie materialne. W razie więc spełnienia hipotezy art. 85 KPC odpowiedzialność za wadliwe rozstrzygnięcie obciąża także przypozwanego.
Niezgłoszenie przez przypozwanego interwencji ubocznej, kształtuje w zakresie regulacji dotyczącej tego zarzutu sytuację procesową i materialną jego oraz strony w przyszłym postępowaniu, w którym podmioty te występują już w przeciwstawnych rolach procesowych. W tym postępowaniu wyłącza możliwość – niezależnie od woli stron wyrażonej w umowie lub w czynności procesowej dyspozytywnej – rozpatrywania zarzutów odnoszących się do przebiegu i wyniku poprzedniego procesu.
Pamiętajmy, że przypozwanie, nie będąc czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia roszczenia, nie powoduje przerwania biegu przedawnienia roszczenia na podstawie art. 123 §1 Kodeksu cywilnego, bywa natomiast uznawane za szczególną, przewidzianą w art. 819 § 4 KC przyczynę przerwania biegu przedawnienia (jako zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem) w sytuacji, w której doszło do przystąpienia do sprawy ubezpieczyciela, ze względu na jego własny interes prawny.
Przypozwanie daje stronie korzyść polegającą na tym, że w przypadku, gdy osoba trzecia nie przystąpi do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego, w przyszłym procesie nie będzie mogła podnosić względem strony dokonującej przypozwania zarzutu błędnego rozstrzygnięcia sprawy albo wadliwego prowadzenia procesu przez tą stronę, chyba że stan sprawy z chwilą, w której przystąpienie osoby trzeciej było możliwe, uniemożliwiałby jej korzystanie ze środków obrony, albo że strona umyślnie lub przez niedbalstwo nie skorzystała ze środków, które nie były osobie trzeciej znane.
Forma przypozwania
Przypozwanie zawsze następuje w formie pisemnej – w tym celu należy złożyć do sądu stosowne pismo procesowe, w którym oznaczona strona uzasadni przyczynę wezwania dodatkowej osoby do toczącego się postępowania. Konieczne jest również dokładne opisanie aktualnego stanu sprawy. Sam wniosek o przypozwanie nie podlega dodatkowym opłatom sądowym.
Osoba wezwana do sprawy może wyrazić wolę uczestnictwa w toczącym się postępowaniu – będzie występowała wówczas jako tzw. interwenient uboczny. Przypozwanie może być dokonane najpóźniej do momentu zamknięcia rozprawy w II instancji. Pamiętajmy jednak, że nie wolno nam skorzystać z tej instytucji, jeśli sprawa toczy się w tzw. trybie uproszczonym.
Podstawa prawna:
Art. 84, 85, 5054 KPC
